The GR Road Tripper: Νησιά Ιονίου (Επτάνησα): Ιθάκη

Στη πατρίδα του θρυλικού και πολυμήχανου Οδυσσέα

“Σα βγεις στον πηγαιμό για την Ιθάκη,
να εύχεσαι νάναι μακρύς ο δρόμος,
γεμάτος περιπέτειες, γεμάτος γνώσεις.”

Κωνσταντίνος Καβάφης

Αύγουστος, ο μήνας των διακοπών για τους περισσότερους από εμάς.

Έτσι λοιπόν μιας και βρεθήκαμε στα μέρη μας, είπαμε να κάνουμε και εμείς μια μικρή απόδραση σε δυο νησάκια που βρίσκονται κοντά μας.

Όσο κι αν έψαξα στη μνήμη μου, αν και έφερνα πολλές φορές το νησί της Κεφαλλονιάς, δεν μπορούσα να θυμηθώ με τίποτα το μικρό νησί της Ιθάκης. Αποφασίσαμε λοιπόν να πεταχτούμε στα γρήγορα και να το θυμηθούμε.

Εισιτήρια από το λιμάνι της Κυλλήνης, και αναχώρηση πολύ νωρίς το πρωί, 06.00.

Το δρομολόγιο ήταν Κεφαλλονιά (λιμάνι Πόρος) Ιθάκη (λιμάνι Πίσω Αετός ή Πισαετός).

Μετά από 2,5 ώρες φτάσαμε στο λιμάνι Πισαετός της Ιθάκης.

Ξεκινάμε για το Βαθύ την πρωτεύουσα της Ιθάκης.

Το χωριό αμφιθεατρικά χτισμένο, και η θέα πριν φτάσεις σε μαγεύει.

Ολόκληρος ο οικισμός της πόλης αποτελεί αξιοθέατο, γιατί διατηρεί τον παλαιό Επτανησιακό ρυθμό δόμησης και έχει χαρακτηριστεί παραδοσιακός οικισμός από το 1982, με τον εξαιρετικής ομορφιάς φυσικό κόλπο, που κλείνει στην αγκαλιά του το μικρό νησάκι ‘Λαζαρέτο’.

Το Λαζαρέτο είναι ένα μικρό, πανέμορφο νησάκι στην είσοδο του λιμανιού στο Βαθύ, με καταπράσινα πεύκα και ένα μοναδικό κτίσμα, το εκκλησάκι του Σωτήρος. Υπό Ενετική κυριαρχία λειτουργούσε ως λοιμοκαθαρτήριο, εξ’ ου και η ονομασία του. Τα λαζαρέτα ήταν χώροι υποδοχής των καραβιών όπου έμπαιναν σε καραντίνα επιβάτες, πληρώματα και εμπορεύματα.

Η πλατεία στο Βαθύ γεμάτη κάθε λογής μαγαζιά και το λιμάνι του γεμάτο ιστιοφόρα.

Εκεί δεσπόζουν το άγαλμα του Οδυσσέα και η προτομή του Ομήρου.

Είναι φιλοτεχνημένη από τον γλύπτη Στάθη Αλεξόπουλο και κατασκευάστηκε από λευκό μάρμαρο χάρη στη χορηγία του Γεράσιμου Κ. Βαλλάτου.

Πάνω στη βάση της προτομής του Ομήρου είναι χαραγμένος ο χρησμός του Μαντείου του Δελφών προς τον αυτοκράτορα της Ρώμης, Αδριανό:

“ΕΔΟΣ Δ’ ΙΘΑΚΗΣΙΟΣ ΕΣΤΙΝ ΤΗΛΕΜΑΧΟΣ ΔΕ ΠΑΤΗΡ ΚΑΙ ΝΕΣΤΟΡΕΗ. ΕΠΙΚΑΣΤΗ ΜΗΤΗΡ, ΗΜΙΝ ΕΤΙΚΤΕ ΒΡΟΤΩΝ ΠΟΛΥ ΠΑΝΣΟΦΟΝ ΑΝΔΡΑ”.

Λίγα Λόγια...

Η Ιθάκη είναι νησί των Επτανήσων και βρίσκεται στα νότια της Λευκάδας και στα βορειοανατολικά της Κεφαλλονιάς, από την οποία χωρίζεται με τον ομώνυμο πορθμό. Πρωτεύουσά της είναι το Βαθύ.

Συνδέεται ακτοπλοϊκώς καθημερινά με την Κεφαλλονιά, τη Λευκάδα, την Πάτρα και τον Αστακό. Έχει 2 λιμάνια, το Βαθύ και τον Πίσω Αετό, που συνδέονται αμφότερα με την Πάτρα μέσω Σάμης (λιμάνι της Κεφαλλονιάς).

Ο Πίσω Αετός συνδέεται επίσης με το Φισκάρδο της Κεφαλλονιάς, τη Βασιλική της Λευκάδας και τον Αστακό. Πλοία συνδέουν τις Φρίκες με το Φισκάρδο και τη Βασιλική ή το Νυδρί.

Το νησί της Ιθάκης είναι πασίγνωστο από τα Ομηρικά Έπη. Η Λατρεμένη πατρίδα του βασιλιά Οδυσσέα, σύμβολο της αναζήτησης και τόπος κατάληξης της πιο γνωστής επικής περιπέτειας.

Η Ιθάκη είναι ένα από τα πιο γνωστά μέρη στον κόσμο.

Ακόμη κι αν κάποιος δεν έχει επισκεφτεί ποτέ την Ελλάδα, γνωρίζει για το ταξίδι του Οδυσσέα στο μυθικό έπος Οδύσσεια έτσι ώστε να γυρίσει πίσω στην αγαπημένη του Ιθάκη, όπου τον περιμένει η σύζυγός του Πηνελόπη και ο γιος του Τηλέμαχος.

Επειδή είχαμε από πριν ενημερωθεί και είχαμε σχεδιάσει τα αξιοθέατα του νησιού που θα θέλαμε να επισκεφτούμε, ξεκινάμε αμέσως για τα Ενετικά κανόνια που βρίσκονται ψηλά στο λόφο πάνω από την ίσως καλύτερη παραλία του νησιού, την παραλία Λούτσα, έναν μαγευτικό κολπίσκο που δεν φαντάζεστε, στη συνέχεια του παραλιακού δρόμου στο Βαθύ, δημιουργώντας μια όμορφη εικόνα στην γενικότερη περιοχή.

Τα κανόνια είναι μέρος από το παλιό ενετικό φυλάκιο του λιμανιού για την προστασία από τους Σαρακηνούς πειρατές.

Επιστρέφοντας προς το λιμάνι επισκεπτόμαστε τον Ιερό Ναό Εισοδίων Υπεραγίας Θεοτόκου, στα Λινοβρόχια, όπως λέγεται, ο οποίος χτίστηκε το 1800. Προϋπήρχε μικρός ναός, τον οποίο μεγάλωσαν για τις ανάγκες των ενοριτών. Έχει ένα θαυμάσιο ολόγλυπτο ξύλινο τέμπλο, μεταβυζαντινής τέχνης του 1793, που κατασκευάστηκε από τον Μετσοβίτη και το επιβλητικό παλαιό κωδωνοστάσιο του 1820.

Δεν προλαβαίνουμε να πάμε νοτιότερα στο Περαχώρι όπου υπάρχει ένα μονοπάτι που οδηγεί στην ερειπωμένη μεσαιωνική Παλαιοχώρα, όπου βρίσκονται εκκλησίες με υπέροχες βυζαντινές τοιχογραφίες.

Φεύγουμε από το Βαθύ και προχωράμε για το Σπήλαιο των Νυμφών, που λέγεται και ‘Μαρμαροσπηλιά’, με δύο εισόδους, μία για τους Θεούς και μία για τους θνητούς και υπέροχους σταλακτίτες, όπου κατά τον Όμηρο, έκρυψε ο Οδυσσέας τα δώρα του βασιλιά των Φαιάκων Αλκίνοου.

Φτάνουμε και μια ταμπέλα μας ειδοποιεί ότι την συγκεκριμένη εποχή, ήταν κλειστό λόγω έργων αποκατάστασης ένεκα κατολισθήσεων.

Στη συνέχεια ανεβαίνουμε από την δεξιά πλευρά του νησιού και ανεβαίνοντας το βουνό αντικρίζεις το Βαθύ και τον κόλπο του στο πιάτο.

Αν και είμαστε κοντά στην Ιερά Μονή Καθαρών, δεν πηγαίνουμε γιατί είχαμε πολύ δρόμο να καλύψουμε και δεν ήταν αυτή τη φορά στο πρόγραμμά μας.

Η Ιερά Μονή των Καθαρών, προσκύνημα και σημείο αναφοράς για τους απανταχού της γης Ιθακήσιους, είναι κτισμένη στη νοτιο-ανατολική κορυφή του Ομηρικού όρους Νήριτο, σε μια όμορφη γωνία, 600μ περίπου από τη θάλασσα και σε απόσταση 15 χλμ. από το Βαθύ. Η ζωή του Μοναστηριού αρχίζει γύρω στα 1696. Η ιστορία, όμως, της εικόνας της Παναγίας, είναι ακόμα πιο παλιά, όπως αναφέρει ο Πατέρας Θεοδόσιος Δενδρινός στη β΄ έκδοση του βιβλίου “Το Μοναστήρι της Παναγίας των Καθαρών Ιθάκης”.

Το όνομα ‘Καθαρά’ προέρχεται από τη λέξη ‘κάθαρα’, που στην τοπική διάλεκτο σημαίνει τα ξερόκλαδα και τους μικρούς θάμνους που κόβονται και καίγονται για να καθαρίσει κάποιος τόπος. Επειδή λοιπόν την ιερή εικόνα του Γενεσίου της Θεοτόκου τη βρήκαν με θαυματουργό τρόπο μέσα στα καιγόμενα κάθαρα, την ονόμασαν «Καθαριώτισσα».

Συνεχίζουμε τον δρόμο στον ορεινό όγκο του νησιού και φτάνουμε στην Ανωγή για να δούμε τους εξωπραγματικούς ογκόλιθους, τα Μενίρ της περιοχής.

Μπαίνοντας στο χωριό της Ανωγής συναντάς την μοναδικού κάλους εκκλησία της Κοιμήσεως της Θεοτόκου, του 12ου αιώνα με θαυμάσιες τοιχογραφίες και το βενετσιάνικης τεχνοτροπίας καμπαναριό της, πραγματικά ένα στολίδι.

Ο Ναός κτισμένος σε υψόμετρο 500μ., είναι ένας από τους μεγαλύτερους, σημαντικότερους και αρχαιότερους ναούς των Βαλκανίων.

Είναι ρυθμού Βασιλικής μεγάλων διαστάσεων (μήκος 30μ. και πλάτος 10μ. περίπου) και όπως λέγεται, κτίστηκε τμηματικά πριν από 700 χρόνια.

Το εσωτερικό του Ναού παρουσιάζει μεγάλο ενδιαφέρον, δεδομένου ότι είναι ολόκληρο σκεπασμένο με τοιχογραφίες Βυζαντινής Τεχνοτροπίας και γι αυτό το λόγο έχει κηρυχθεί από το Υπουργείο Παιδείας και Θρησκευμάτων, από το 1959, ως διατηρητέο ιστορικό μνημείο.

Συνεχίζοντας στον δρόμο και ευτυχώς υπήρχαν ταμπέλες, σε 30 περίπου μέτρα μέσα από ένα δρομάκι που μπορεί εύκολα να σε μπερδέψει, φτάνουμε σε ένα ξέφωτο όπου αντικρίζουμε τους τεράστιους ογκόλιθους, τα Μενίρ (Ογκόλιθους Ανωγής), ένα από τα σημαντικότερα φυσικά αξιοθέατα της Ιθάκης.

Πρόκειται για εντυπωσιακούς σχηματισμούς κατακόρυφων γιγαντιαίων μονόλιθων, τοποθετημένων πάνω σε σημεία άλλων βράχων, με έντονα τα χαρακτηριστικά προϊστορικών μεγαλιθικών μνημείων.

Οι βράχοι φαίνεται ότι είναι τελείως έξω από τα πετρώματα της περιοχής, και είναι ένα μοναδικό αξιοθέατο.

(Το ίδιο τοπίο αλλά με στρογγυλεμένους βράχους είχαμε δει και στην εκδρομή μας στην Τήνο).

Ο Αράκλης, είναι ο σπουδαιότερος και πιο περίεργος αυτών των παράδοξων διαμορφωμένων πέτρινων ογκόλιθων. Ο τεράστιος αυτός μονόλιθος, που βρίσκεται λίγο πιο κάτω από τα σπίτια του χωριού, έχει ύψος 9μ και επικάθεται σε πλατύτερο βράχο που αποτελεί το βάθρο του. Το πως καταφέρνουν και στέκονται έτσι είναι ένα μυστήριο.

Επόμενος σταθμός μας το χωριό Σταυρός στα βόρεια του νησιού.

Εδώ στην πλατεία του χωριού, έχουν φτιάξει μακέτα με το παλάτι του Οδυσσέα και τριγύρω μπορούμε να διαβάσουμε όλη την ιστορία και τα σημαντικά σημεία. Εδώ βρίσκεται και μια προτομή του Οδυσσέα, όπως και χάρτες με το 10ετες ταξίδι του και τους σταθμούς του. Από τα καλύτερα έργα που έχω δει σε δήμο.

Εδώ μιας και δεν έχουμε πιει καφέ στο νησί, μια στάση επιβάλλεται μετά από τόσες ώρες στο δρόμο.

Καφές λοιπόν και θα δοκιμάσουμε και το παραδοσιακό γλυκό της Ιθάκης, το “ροβανή”.

Στην περιοχή μας το φτιάχνουμε με διαφορετική συνταγή όμως, αυτό που μου έκανε εντύπωση ήταν το ότι ήταν πιο μαλακό, πιο φουσκωτό και με μια άλλη γεύση. Η διαφορά με το γλυκό της δικής μας περιοχής στα υλικά ήταν ότι το συγκεκριμένο είχε μέσα επιπλέον υλικό το ρύζι.

Μετά την επιβεβλημένη μας αυτή στάση, συνεχίζουμε για το παλάτι του Οδυσσέα, που βρίσκονται λίγο έξω από το χωριό.

Σύμφωνα με τον μύθο, αυτό είναι το μέρος του παλατιού του Οδυσσέα. Βλέποντας τα ερείπια μπορεί κανείς να φανταστεί πως ήταν η ζωή κατά την αρχαία εποχή.

Λίγο πιο έξω από το χωριό του Σταυρού στο λόφο Πηλικάτα, υπάρχουν ευρήματα όπου σύμφωνα με τους ερευνητές αγγίζουν τη μυθική πραγματικότητα του Οδυσσέα, καθώς λέγεται ότι βρέθηκαν στα ανάκτορα του.

Δυστυχώς ένα τέτοιο μοναδικό ιστορικό μνημείο της αρχαιότητας, δεν διαθέτει και την ανάλογη και αντάξια διαφήμιση στον κόσμο.

Αυτή είναι η μία θέση που φημολογείται ότι βρισκόταν το παλάτι.

Από μακριά βλέπουμε και τις “Πυραμίδες” της Ιθάκης στην πλευρά του λόφου.

Όχι δεν είναι οι γνωστές πυραμίδες αλλά άλλο ένα από τα περίεργα αξιοθέατα που δεν περιμένει να δει κανείς στην Ιθάκη.

Είναι οι Πυραμίδες της Εξωγής, και βρίσκονται στην άκρη του βορειότερου ομώνυμου χωριού της Ιθάκης. Αυτό που βλέπεις είναι δύο τριγωνικές πυραμίδες ύψους περίπου 3 μέτρων με κυλινδρικές στρώσεις σαν τούρτα.

Στον ίδιο δρόμο και λίγο πριν για το παλάτι του Οδυσσέα βρίσκονται και τα Πηλικάτα, όπου τοποθετείται η πόλη του Οδυσσέα, σύμφωνα με την Ομηρική περιγραφή, ότι βρισκόταν σε σημείο που είχε θέα τρεις θάλασσες και το περιτριγύριζαν τρία βουνά. Εδώ βρίσκεται και το αρχαιολογικό μουσείο του Σταυρού, όπου εκτίθενται ευρήματα της Μυκηναϊκής και Κορινθιακής περιόδου.

Λόγω της ώρας δεν περιηγηθήκαμε πολύ, και κατεβήκαμε στην παραλία Πόλις ή Πόλης κάτω από τον Σταυρό στον ομώνυμο κόλπο για ένα μπάνιο.

Το απότομο κατέβασμα σε σχήμα “S” του βουνού μας βγάζει σε μια παραλία με χαλικάκι από τις καλύτερες του νησιού.

Εκεί όπου υπάρχει κι ένα υπήνεμο λιμανάκι, αγκυροβόλιο για τις πολλές ψαρόβαρκες της ευρύτερης περιοχής.

Στην πλαγιά του βουνού, στον κόλπο της Πόλης όπως και στο βυθό της, βρίσκονται τα ερείπια αρχαίας πόλης, η οποία καταποντίστηκε, και ήταν κέντρο λατρείας του πρωτοελλαδικού πολιτισμού.

Από όλα τα ευρήματα που βρέθηκαν κατά τις ανασκαφές στη σπηλιά του Λοΐζου δίπλα στον κόλπο που έπεσε, πιστοποιείται περίτρανα, ότι το λιμάνι αυτό χρησιμοποιείτο από την πρώτη μυκηναϊκή εποχή μέχρι της Ελληνικής και Ρωμαϊκής.

Η παραλία οργανωμένη, με το σετ ξαπλώστρας στα 10ε και με πάρα πολύ κόσμο, που περίμενε υπομονετικά για μια ομπρέλα.

Αφού απολαύσαμε το μπάνιο μας και δροσιστήκαμε λόγω των υψηλών θερμοκρασιών της εποχής, παίρνουμε τον δρόμο της επιστροφής για το λιμάνι.

Φεύγοντας θα θέλαμε να πάρουμε και ένα ενθύμιο από το νησί.

Κι εδώ προς μεγάλη μας έκπληξη δεν υπήρχε πουθενά ούτε ένα μέρος που να πουλά.

Ρωτώντας μάθαμε ότι θα βρίσκαμε στο διπλανό χωριό Φρίκες και φύγαμε για εκεί.

Περνώντας από έναν δρόμο ανάμεσα από δέντρα, βγαίνουμε στο χωριό και προς μεγάλη μας έκπληξη μας βγάζει σε ένα χωριουδάκι κι ένα λιμανάκι το κάτι άλλο. Πραγματικά θύμιζε ένα άλλο νησί, από αυτά που δείχνουν και στον πιο δύσπιστο ότι η Ιθάκη είναι ένας παράδεισος, αρκεί να είσαι εσύ έτοιμος για αυτόν.

Αγοράσαμε τα ενθύμια μας, και είπαμε ότι άξιζε να το ξαναεπισκεφτούμε κάποια άλλη στιγμή.

Αν και γνωρίζαμε και για το παραδοσιακό χωριουδάκι το Κιόνι, επτανησιακό χωριό μ’ ένα γραφικό λιμανάκι, όπου αράζουν δεκάδες κότερα το καλοκαίρι, άλλοτε καταφύγιο και ορμητήριο των πειρατών, που την είσοδο του κόλπου στολίζουν τρεις μισοερειπωμένοι μύλοι, και με το σπίτι του Γεώργιου Καραΐσκάκη ήρωα του 1821, δεν είχαμε τον χρόνο να το επισκεφτούμε αυτή τη φορά.

Η επιστροφή μας γίνεται από τον δρόμο στην αριστερή πλευρά του νησιού, και ένεκα το ύψος του βουνού, βλέπεις την θάλασσα ανάμεσα στην Ιθάκη και την Κεφαλλονιά και τον διάπλου, πολλών ιστιοφόρων που τριγυρίζουν στην περιοχή.

Μια μικρή στάση στις Αλαλκομενές όπου στην κορυφή του λόφου Αετός βρίσκεται η Αρχαία Ακρόπολη, που οι ντόπιοι ονομάζουν παλάτι του Οδυσσέα. Κατά πολλούς μπορεί να είναι η πόλη των Αλαλκομενών, αλλά μπορεί να είναι και η ‘Ιθακησίων Πολιτεία’ του Αριστοτέλη.

Φτάνουμε στο λιμάνι του Πισαετού και επικρατεί το αδιαχώρητο. Αναρωτηθήκαμε κι εμείς που βρισκόταν όλος αυτός ο κόσμος.

Οι περισσότεροι είχαν επιλέξει να συνεχίσουν το ταξίδι τους στην Κεφαλλονιά, όπως και εμείς, αλλά περνώντας από το λιμάνι της Σάμης που ήταν πιο κοντά στη Ιθάκη.

Είχαμε σκεφτεί κι εμείς να κάνουμε το ίδιο, αλλά λόγω Αυγούστου, δεν μπορούσαμε να βρούμε ξενοδοχείο στην βόρεια πλευρά της Κεφαλλονιάς, και από τα ελάχιστα λόγω εποχής βρήκαμε μόνο στον Πόρο.

Το πλοίο μας έρχεται και αποχαιρετούμε το ξακουστό νησί του Οδυσσέα, με τις καλύτερες αναμνήσεις και με την υπόσχεση ότι θα πρέπει να το επισκεφτούμε ξανά, γιατί είναι πολλά τα μέρη που δεν καταφέραμε να επισκεφτούμε.

Η Ιθάκη ακόμα και σήμερα είναι ένα νησί που δεν θυμίζει σε πολλά τουριστικό προορισμό. Παραμένει ένα νησί που δεν έχει πολλούς τουρίστες και έχει καταφέρει να διατηρήσει ανέπαφη την γοητεία του.

Η Ιθάκη είναι ένα νησί για τους ταξιδευτές που αναζητούν να περιπλανηθούν σε έναν όμορφο τόπο που διατηρεί την αυθεντικότητά του και να γευτούν την ηρεμία και το μπλε της θάλασσας.

Η Ιθάκη αξίζει την επίσκεψη σας και σας εγγυάται ένα υπέροχο ταξίδι. Ένα νησί που αξίζει να περπατήσετε και να εξερευνήσετε για να ανακαλύψετε εικόνες που θα σας μαγέψουν:

Παραδεισένιες παραλίες, υπέροχα φυσικά τοπία και καλοδιατηρημένα παραδοσιακά χωριά.

Ένα νησί που ΑΞΙΖΕΙ πραγματικά να επισκεφτείτε, όπου θα σας καταπλήξει με την κρυφή ομορφιά του, για την οποία θα χρειαστείτε 2 με 3 ημέρες τουλάχιστον για να την απολαύσετε.